Η δίκη, σε δεύτερο βαθμό, για την πυρκαγιά στο Μάτι το 2018, που άφησε πίσω της 104 νεκρούς και δεκάδες εγκαυματίες βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Η δημοσιογραφική ομάδα του fyi.news έβαλε σε μία σειρά, σε γενικές γραμμές, τα γεγονότα και τις ευθύνες, έτσι όπως εξετάζονται από τις δικαστικές Αρχές.
(fyiteam)Το απόγευμα της 23.07.2018, η φωτιά που έβαλε ένας 65χρονος για να κάψει χόρτα στο χωράφι του, στην περιοχή Νταού Πεντέλης, ξέφυγε από τον έλεγχό του.
Λόγω των ισχυρότατων ανέμων (45-75 χλμ./ώρα), η πυρκαγιά επεκτάθηκε πολύ γρήγορα και πέρασε μέσα από τους οικισμούς Νέος Βουτζάς-Μάτι-Κόκκινο Λιμανάκι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 104 άνθρωποι και να τραυματιστούν σοβαρά τουλάχιστον 30 άλλοι*.
1.500+ σπίτια κάηκαν ή υπέστησαν ζημιές και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη.
*Η 2η φονικότερη πυρκαγιά του 21ου αιώνα, μετά τις πυρκαγιές στην Αυστραλία το 2009 (173 νεκροί).
Είχε προηγηθεί, στις 12 το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, η φωτιά που ξέσπασε από καλώδια της ΔΕΗ, στην Κινέτα (Γεράνεια Όρη) και που, σύμφωνα με το πόρισμα του πραγματογνώμονα, ήταν αυτή προκάλεσε την κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού, που οδήγησε στην τραγωδία.
Εκεί, 14 άτομα τραυματίστηκαν, 60.000+ στρέμματα δάσους κάηκαν, ενώ εκατοντάδες κατοικίες υπέστησαν ζημιές.
Σύμφωνα με το πόρισμα των εισαγγελέων (2019), ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, δηλαδή:
δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά στις προβλεπόμενες από τον νόμο αρμοδιότητές του.
Δεν υπήρξε συντονισμός, επικοινωνία και συνεργασία όλων των παραπάνω, ενώ έγιναν λάθη και παραλήψεις όσον αφορά στην κινητοποίηση, την αντιμετώπιση και γενικά τη διαχείριση της κατάστασης.
Το 2018 δεν ήταν σε λειτουργία το “112” για την ενημέρωση των πολιτών σε έκτακτες ανάγκες.
(fyiteam)Η εντολή για γενική επιφυλακή της Πυροσβεστικής δόθηκε με καθυστέρηση μίας ώρας, γεγονός που επέτρεψε στη φωτιά να περάσει τη Λ. Μαραθώνος και να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι.
Επίσης, ο συνολικός αριθμός των πυροσβεστικών οχημάτων που επιχειρούσαν στην περιοχή ήταν μόλις 13, χωρίς να υπάρξει παρέμβασή τους στο Μάτι.
Η Πυροβεστική λάμβανε κλήσεις από πολίτες, οι οποίοι ανέφεραν περιστατικά με ανθρώπους σε κίνδυνο, και αντί να προωθεί τις δικές της δυνάμεις για τη διάσωσή τους, έστελνε τα περιστατικά αυτά στην (αναρμόδια) Αστυνομία, η οποία δεν διέθετε ούτε τις γνώσεις, ούτε τα μέσα.
Οι αρμόδιοι φορείς επικοινωνούσαν μεταξύ τους ασυντόνιστα (προσωπικά και υπηρεσιακά κινητά, ασύρματοι), ενώ δεν υπήρχε ενιαία εικόνα και πληροφόρηση μεταξύ Πυροσβεστικής, ΕΛ.ΑΣ. και Λιμενικού.
Η έλλειψη σχεδίου εκκένωσης αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι την κυκλοφοριακή διαχείριση έκαναν και πολίτες (Λ. Μαραθώνος).
Το αποτέλεσμα ήταν να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχημάτων στο Μάτι, εκτός αυτών που ήδη υπήρχαν και έτσι, όταν οι κάτοικοι προσπάθησαν να διαφύγουν πανικόβλητοι, δημιουργήθηκε κυκλοφοριακή συμφόρηση στους δρόμους με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό επιβατών, οχημάτων και πεζών.
Επίσης, το Λιμεναρχείο συνέχιζε να αποβιβάζει κανονικά οχήματα και επιβάτες στο λιμάνι της Ραφήνας.
(fyiteam)Από τα 4 αεροσκάφη που απογειώθηκαν σε διαφορετικούς χρόνους, τα 2 ματαίωσαν την αποστολή τους λόγω βλάβης.
Τα υπόλοιπα 2 μετέβησαν στην περιοχή όταν ήταν πλέον πολύ αργά, αλλά ακόμη και σήμερα δεν αποδεικνύεται ότι τελικά κατόρθωσαν να επιχειρήσουν, καθώς λόγω των ισχυρών ανέμων η λήψη νερού από την θάλασσα ήταν πολύ δύσκολη.
Συνεπώς, τα πρώτα 20 κρίσιμα λεπτά της πυρκαγιάς στο Μάτι, επιχειρούσε μόνο 1 ελικόπτερο, ενώ περίπου μισή ώρα αργότερα προστέθηκε και το 2ο.
(fyiteam)Η δικαστική διαδικασία για την απόδοση ευθυνών ξεκίνησε το 2022 και ολοκληρώθηκε το 2024.
6 από τους 21 κατηγορουμένους κρίθηκαν ένοχοι (4 στελέχη Πυροσβεστικής, 1 της ΕΛ.ΑΣ. και ο κάτοικος που έβαλε τη φωτιά) για πλημμελήματα, ενώ οι υπόλοιποι -μεταξύ των οποίων τα πολιτικά πρόσωπα- αθωώθηκαν.
Οι ποινές που επιβλήθηκαν κυμαίνονταν από 3 έως 111 χρόνια, ωστόσο οι πραγματικές ποινές ήταν σημαντικά μικρότερες και εξαγοράσιμες (€38.000 για τον καθένα).
Όλοι αφέθηκαν ελεύθεροι.
(fyiteam)Αμέσως μετά την πρωτόδικη απόφαση, ο Άρειος Πάγος ζήτησε επανεξέτασή της, όσον αφορά στην αθώωση των 15 για το Μάτι, αλλά και τα ελαφρυντικά, τις ποινές, και στον τρόπο έκτισής τους για τους 6 καταδικασθέντες.
Ως αποτέλεσμα, στις 13.03.2025 η εισαγγελέας στο Εφετείο ζήτησε την ενοχή για 12 από τους 21 κατηγορουμένους, στη δίκη που γίνεται σε 2ο βαθμό.
Οι κατηγορίες είναι ξανά πλημμεληματικού χαρακτήρα, ενώ πλέον στο κάδρο μπαίνουν και πολιτικά πρόσωπα (η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρ. Δούρου, ο τότε Δήμαρχος Ραφήνας–Πικερμίου Ε. Μπουρνούς και ο τότε ΓΓ Πολιτικής Προστασίας Ι. Καπάκης).
Η απόφαση του Εφετείου για τις ποινές αναμένεται πριν το Πάσχα.
