Θυμάται κανείς/καμία που ο Donald Trump τσακωνόταν με το TikTok και απειλούσε ότι “θα χρησιμοποιήσει τις εκτελεστικές του εξουσίες για να το απαγορεύσει”;
Ε, 4 χρόνια μετά, στις 2 Ιουνίου, αποφάσισε να κάνει λογαριασμό στο, ίσως, δημοφιλέστερο, μέσο κοινωνικής δικτύωσης αυτή τη στιγμή, αριθμώντας σήμερα 12+ εκατομμύρια followers. Ο πρώην πρόεδρος ακολουθεί μόνο τον υποψήφιο αντιπρόεδρό του, J. D. Vance και τον λογαριασμό της καμπάνιας του, “Team Trump”.
Εντάξει, δεν μιλάμε και για τον πιο σταθερό άνθρωπο στον πλανήτη, το αντίθετο θα έλεγε κάποιος/α (όχι και τόσο) κακεντρεχής. Σίγουρα, όμως, πρόκειται για έναν τύπο, ο οποίος ξέρει πού υπάρχει ελεύθερος χώρος για απεριόριστη προβολή και, αν μη τι άλλο, το TikTok προσφέρεται για αυτόν τον σκοπό.
Σχεδόν είκοσι πέντε μέρες μετά τον Trump, αποφάσισε και η Kamala Harris να φτιάξει έναν (αρκετά πιο) επίσημο λογαριασμό, λίγο μετά το χρίσμα που πήρε από τους Δημοκρατικούς για να αναμετρηθεί εκείνη απέναντι στον Trump, μιας και η υποψηφιότητα του νυν πρόεδρου Joe Biden, δεν πήγαινε και πολύ καλά. Διατηρεί, άλλωστε, από τον Φεβρουάριο του 2024, και τον λογαριασμό Kamala HQ, το οποίο είναι μόνο για memes και έχει 4,8 εκατομμύρια followers.
Τα νούμερα της στον επίσημο λογαριασμό της είναι τα υποδιπλάσια από τον Trump, καθώς αριθμεί από τις 26/07 6+ εκατομμύρια followers. Ακολουθεί έξι λογαριασμούς, αλλά εμείς δεν μπορούμε να τους δούμε.
Ο τρόπος, πάντως, που χρησιμοποιεί το TikTok, αγαπημένο μέσο της Gen Z, επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό που της δίνει και ο Jordan Hoffman στο Foreign Policy, “America’s Fun Aunt” (η αστεία θεία της Αμερικής, σε όχι και τόσο ελεύθερη μετάφραση) και meme queen.
Και ο Trump, πάντως, δεν πάει πίσω. Οι κάπως άβολοι χοροί του στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του, ίσως και να στοχεύουν στο κοινό του TikTok κι αυτό τον ανταμείβει πίσω με memes και virality.
Ας αφήσουμε για λίγο τους δύο αντιπάλους που σύντομα θα αναμετρηθούν για τον τίτλο του επόμενου πλανητάρχη ή της επόμενης πλανητάρχισσας.
Έρευνα του Pew Research Center, λέει ότι για το 48% των νέων κάτω των 30, το να έχουν επαφή με την επικαιρότητα είναι ένας μεγάλος ή (έστω) μικρός λόγος για να έχουν λογαριασμό στο TikTok. Το 52%, μάλιστα, χρησιμοποιεί το TikTok για την ενημέρωσή του. Μέχρι εδώ μια χαρά. Ας δούμε τι άλλο λέει, όμως, το Pew Research Center.
Μόλις το 0,4% των λογαριασμών ακολουθεί δημοσιογράφους ή ΜΜΕ. Άρα, πώς ενημερώνονται; Από τους λεγόμενους content creators που επιλεκτικά μεταφέρουν ειδήσεις ή πληροφορίες που βρίσκουν στα παραδοσιακά ΜΜΕ.
Όσο ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τα ΜΜΕ και δεν διαβάζει ειδήσεις, το TikTok μοιάζει ιδανικό για τον/την μέσο/η 20άρη/α για την προσωπική τους ενημέρωση.
Η κατάσταση αυτή είναι και πλέον δεν γίνεται να υποτιμάμε το γεγονός ότι το TikTok, με τα καλά του και τα (πολλά) στραβά του, είναι πηγή ενημέρωσης για εκατοντάδες εκατομμύρια χρηστών/ριών. Ούτε πρέπει να μας πιάσει τρόμος, όπως κατά καιρούς μας πιάνει με το AI ”που θα μας πάρει τις δουλειές” (άσχετο, αλλά μιας και το έφερε η κουβέντα: δεν μας παίρνει τις δουλειές το AI, τα αφεντικά μας τις παίρνουν για να τις δώσουν στο… AI. Πάμε παρακάτω).
Πάντως, η εταιρεία επενδύει δισεκατομμύρια για την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και την ακεραιότητα των εκλογών. Όχι ότι αυτό αρκεί, βέβαια.
Σε κάθε περίπτωση, οι αμερικανικές εκλογές είναι πάντα μια καλή αφορμή για να παρατηρούμε την επίδραση των social media στο κοινό, εν προκειμένω στο αμερικανικό.
Όπως αναφέρει ο Jordan Hoffman στο Foreign Policy, “οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 ήταν σίγουρα οι εκλογές του Facebook και η εποχή που διαδόθηκε ο ηλίθιος όρος “fake news”. (…) Το 2020 ήταν η εκλογική χρονιά του Twitter, στο οποίο μπορούσε κανείς να δει τα στατιστικά στοιχεία του COVID-19. (…) Τώρα, το 2024, ένας αυξανόμενος αριθμός από τα επαναλαμβανόμενα memes της κουλτούρας μας έχει την προέλευσή του στο TikTok”.
Τα social media είναι από καταβολής τους ένα πολύ ικανό και επικίνδυνο εργαλείο, κυρίως για την εξουσία, γιατί είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος διασποράς παραπληροφόρησης (ανάμεσα σε άλλα). Τη στιγμή που ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του Trump, J.D Vance γράψει, ας πούμε, στα social media ότι οι μετανάστες/ριες στο Σπρίνγκφιλντ, τρώνε τα κατοικίδια των κατοίκων, και το επιβεβαιώσει ζωντανά ο ίδιος ο Trump (“they are eating the dogs, they are eating the cats”) στο debate με την Kamala Harris, το “νέο” έχει κυκλοφορήσει και είναι πολύ ισχυρό.
Το διέψευσαν, ευτυχώς, θα μου πείτε, οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι που έκαναν fact checking στο debate. Και; Για τον μέσο ρατσιστή ψηφοφόρο του Trump, είναι είδηση.
Η φράση “they are eating the dogs, they are eating the cats” παρεμπιπτόντως, έχει γίνει meme, έχει γίνει beatάκι, έχει αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως τέλος πάντων, στα social media. Δεν ξέρω πώς νιώθει ο Trump (και φαντάζομαι δεν τον νοιάζει κιόλας αν ξέρω ή δεν ξέρω) που έγινε ξανά meme, παρ’ όλα αυτά, είμαστε σίγουροι/ες ότι ένα καυστικό/σατιρικό/δηκτικό, για έναν πολιτικό, meme, λειτουργεί πάντοτε αρνητικά για τον ίδιο;
Μάλλον όχι, θα πω εγώ. Προχωράμε.
Γιατί Υπάρχουμε
