(imago images/United Archives via Reuters Connect)

David, we will see you in our dreams

Προσθέστε Εδώ το Κείμενο Επικεφαλίδας σας
@fyinews team

20/01/2025

Αντιγραφή συνδέσμου
fyi:
  1. Από το νήμα της ζωής του Lynch, κρατιόταν σε μια ισορροπία ο κόσμος. Τώρα που κόπηκε στα 78 του, αν και ο ίδιος θα διαφωνούσε, ο κόσμος θα γίνει ακόμα χειρότερος.
  2. Το επίθετό του μετατράπηκε σε γραμματικό επίθετο (lynchian) για να περιγράψει έργα (ενίοτε και πραγματικές συνθήκες) που μοιάζουν με τα τηλεοπτικά και κινηματογραφικά του σύμπαντα.
  3. Με αυτό, έραβε με τρόπο πολύ πέραν της κατανόησής μου το οικείο με το ανοίκειο, τις αντικρουόμενες δυνάμεις που κινούν τον πλανήτη, πράγματα που ξέρεις για σένα με πράγματα που δεν θα μάθεις ποτέ.

της Ράνιας Ζώκου

Δεν είμαι ιστορικός κινηματογράφου ούτε ψυχαναλύτρια, οπότε κάθε απόπειρα να γράψω κάτι για τον θάνατο του David Lynch καταλήγει βαθιά προσωπική και πιο αποκαλυπτική για εμένα παρά για το έργο του. Μου είναι αδύνατο να καταλάβω πού αρχίζει και πού τελειώνει το αποτύπωμά του, γιατί είναι από τους δημιουργούς που επηρέασαν δομικά το βλέμμα μου, που με βοήθησαν να διακρίνω το πώς εισβάλλει ο εσωτερικός κόσμος στον εξωτερικό, που μου επέτρεψαν να καταλάβω ότι ο παραλυτικός φόβος και η ζωτική περιέργεια είναι όψεις του ίδιου νομίσματος. Και στοιχηματίζω πως δεν είμαι η μόνη.

To έμαθα στην κινηματογραφική αίθουσα της Ίριδας, πριν ανοίξουν τα φώτα στο τέλος της προβολής. Είχα απωθήσει πολλές φορές τη σκέψη ότι αυτή η μέρα θα έρθει κάποια στιγμή, γιατί, στο μυαλό μου, από το νήμα της ζωής του Lynch, κρατιόταν σε μια ισορροπία ο κόσμος. Με αυτό, έραβε με τρόπο πολύ πέραν της κατανόησής μου το οικείο με το ανοίκειο, τις αντικρουόμενες δυνάμεις που κινούν τον πλανήτη, πράγματα που ξέρεις για σένα με πράγματα που δεν θα μάθεις ποτέ. Τώρα που το νήμα κόπηκε στα 78 του, αν και ο ίδιος θα διαφωνούσε, ο κόσμος θα γίνει ακόμα χειρότερος.

Χωρίς το τραγούδι της Lady in the Radiator στο Eraserhead να με στοιχειώνει για μήνες, την πολύτιμη ερώτηση “Τι θα έκανε στη θέση μου ο Agent Cooper στο Twin Peaks;” μπροστά στις πιο δύσκολες στιγμές, την αποκάλυψη της δύναμης της φαντασίας στο Club Silencio στο Mullholand Drive, το “Don’t turn away from love, Sailor” στο Wild at Heart και την κάμερα που καταπίνει τα άλυτα μυστήρια του δρόμου στο Lost Highway, εγώ μάλλον δεν θα καθόμουν εξαρχής στην αίθουσα της Ίριδας να μαθαίνω για το σινεμά και, χωρίς καμία αξίωση να τοποθετούμαι σε αυτό το θέμα, ο κινηματογράφος θα έχανε έναν από τους σκηνοθέτες που με τις ταινίες τους επαναπροσδιόρισαν τον ίδιο τον ορισμό του μέσου.

Το επίθετό του μετατράπηκε σε γραμματικό επίθετο (lynchian) για να περιγράψει έργα (ενίοτε και πραγματικές συνθήκες) που μοιάζουν με τα τηλεοπτικά και κινηματογραφικά του σύμπαντα, όπου οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των ειδών όπως τις έχουμε συνηθίσει (π.χ. τηλεοπτικό μυστήριο, road movie) διαστέλλονται για να χωρέσουν υπερβατικές και αλλόκοτες συνθήκες, τα αναπάντητα ερωτήματα των σεναρίων του κινούνται από χαρακτήρες που φαίνεται να έχουν επίγνωση του ότι είναι χαρακτήρες και τα ήδη θολά όρια ανάμεσα στις ταινίες και τα όνειρα διαβρώνονται ακόμα περισσότερο.

“Δεν τον ενδιέφεραν οι απαντήσεις γιατί καταλάβαινε ότι οι ερωτήσεις είναι η κινητήρια δύναμη που μας κάνει αυτό που είμαστε. Είναι η αναπνοή μας.”

Αυτό που μετέτρεψε τις ταινίες του σε οικουμενικές βελόνες που τρυπήσανε τα μάτια τόσων πολλών και τόσο διαφορετικών ανθρώπων μεταξύ τους, μάλλον συνοψίστηκε καλύτερα από τον στενό του φίλο και συνεργάτη, που ενσάρκωσε τους χαρακτήρες του, Kyle Maclahlan. “Ο David ήταν εναρμονισμένος με το σύμπαν και την ίδια του τη φαντασία σε ένα επίπεδο που έμοιαζε να είναι η καλύτερη εκδοχή του ανθρώπου. Δεν τον ενδιέφεραν οι απαντήσεις γιατί καταλάβαινε ότι οι ερωτήσεις είναι η κινητήρια δύναμη που μας κάνει αυτό που είμαστε. Είναι η αναπνοή μας.”

Από τις ταινίες και τις συνεντεύξεις του Lynch αναζήτησα μάταια διάφορων ειδών συγκεκριμένες απαντήσεις. Ανάμεσα σε απλά λόγια, που εύκολα απορρίπτονται ως κοινότοπα, συγκρατημένες προφητείες και αφοπλιστική καλοσύνη, έμαθα μόνο μυστικά που δούλεψαν μέσα μου, χωρίς να είμαι σίγουρη για το περιεχόμενό τους. Και έμαθα ότι μεγαλύτερη σημασία από δάκρυα, αφιερώματα και λέξεις για τον θάνατό του, έχει ότι το αστέρι του Lynch ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι η αφορμή που πολλοί άνθρωποι καταφέρνουν να δώσουν σε μια ιδέα το αίμα και τον μυελό των οστών τους και να τη μετατρέψουν σε καλλιτεχνικό έργο.

Όσο για το τι θα απογίνουμε όλοι εμείς με το κενό που αφήνει η αίσθηση ότι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά τα σακατεμένα του πνευμόνια από το τσιγάρο δεν δουλεύουν πια, απάντησε η οικογένειά του αλλά και η NASA με μια δική του φράση και την πρώτη φωτογραφική αποτύπωση της μαύρης τρύπας. “Keep your eye on the donut and not on the hole […] We will focus not on the loss, but on what we gained from the years we shared this planet with you. We will see you in our dreams.”

AD(1024x768)
Μετάβαση στο περιεχόμενο