Τις τελευταίες εβδομάδες, το Spotify βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο. Από indie καλλιτέχνες που αποσύρουν τον κατάλογό τους (πρόσφατο παράδειγμα οι King Gizzard & The Lizard Wizard), μέχρι χρήστες και creators στα social media που καλούν σε μαζικό cancel, η κουβέντα γύρω από το δημοφιλέστερο streaming service έχει πάρει φωτιά. Και ειλικρινά, δεν είναι η πρώτη φορά.
Εδώ είναι ένα καλό σημείο να πω ότι προσεγγίζω το ζήτημα εντελώς υποκειμενικά. Ασχολούμαι επαγγελματικά με τη μουσική σχεδόν 20 χρόνια τώρα και νιώθω ότι τα παρακάτω με αγγίζουν και σε προσωπικό επίπεδο και ενδεχομένως να έχουν επηρεάσει (να επηρεάσουν μελλοντικά) και αποφάσεις και εμπειρίες που έχω βιώσει στην καριέρα μου.
Αφού λοιπόν το έβγαλα κι αυτό από τη μέση, πάμε αρχικά να δούμε τους τρεις λόγους για τους οποίους το Spotify απέκτησε τη φήμη του “κακού παιδιού” :
Ο Ek και τα ventures του
Ο Daniel Ek, συνιδρυτής και CEO του Spotify, βρίσκεται στο επίκεντρο αρνητικής δημοσιότητας μετά τη συμμετοχή του σε projects που αφορούν τη σχεδίαση AI λογισμικού για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, μιλάμε για μια επένδυση ύψους 600 εκατ. ευρώ του ιδίου στη Helsing, μια γερμανική εταιρεία αμυντικής τεχνολογίας που ειδικεύεται σε αυτόνομα συστήματα μάχης βασισμένα στην τεχνητή νοημοσύνη.
Όσο λοιπόν και να προσπαθεί να μας πείσει ότι οι δύο δραστηριότητες είναι ξεχωριστές, το ερώτημα παραμένει: βγάζει νόημα τελικά ένας άνθρωπος που επενδύει σε τεχνολογίες πολέμου να ηγείται μιας πλατφόρμας που διαφημίζει “ενότητα μέσω της μουσικής”;
Το χρόνιο πρόβλημα των αμοιβών προς τους καλλιτέχνες
Από τότε που εμφανίστηκε, το Spotify παρουσιάζεται ως σωτήρας της μουσικής βιομηχανίας. Ωστόσο, οι καλλιτέχνες εξακολουθούν να πληρώνονται ψίχουλα για εκατομμύρια streams. Παρά τις φωνές διαμαρτυρίας και τις καμπάνιες για “fair pay”, η κατάσταση δεν φαίνεται να αλλάζει ουσιαστικά. Το αποτέλεσμα; Ένα σύστημα που ευνοεί μόνο τους ήδη δημοφιλείς και αφήνει τους μικρότερους να πνίγονται. Sounds familiar;
AI καλλιτέχνες και η παντοδυναμία του αλγορίθμου
Πρόσφατα, είδαμε την πλατφόρμα να αγκαλιάζει “καλλιτέχνες” που δημιουργήθηκαν από AI (βλ. The Velvet Sundown) – χωρίς καμία σήμανση. Ταυτόχρονα, ο αλγόριθμος του Spotify έχει κατηγορηθεί για μονομέρεια, προωθώντας ξανά και ξανά τα ίδια mainstream ονόματα στις λίστες όλων μας. Όταν η ανακάλυψη νέας μουσικής καταντά μονότονη και προκάτ, χάνεται η μαγεία
Όταν η ανακάλυψη νέας μουσικής καταντά μονότονη και προκάτ, χάνεται η μαγεία
Κι εγώ μέσα σε όλα αυτά;
Ομολογώ, κουράστηκα. Οι ίδιες playlists, οι ίδιες “προτάσεις για σένα”, ένα μονοπάτι είτε βαρετό είτε προβλέψιμο. Προσπάθησα να δοκιμάσω άλλες υπηρεσίες, αλλά σύντομα συνειδητοποίησα πόσο δύσκολο είναι να ζήσεις χωρίς τις δικές σου προσωπικές λίστες, αγαπημένα, προτάσεις.
Έχω ακούσει για τα εργαλεία που σε βοηθάνε να μεταφέρεις τα δεδομένα σου από τη μία πλατφόρμα στην άλλη αλλά προς το παρόν δεν έχω φτάσει στο σημείο να δώσω μέχρι και credentials με προσωπικά μου δεδομένα και ευαίσθητα στοιχεία (mail, κάρτα, geolocation κλπ) για να κάνω το βήμα.
Τι μπορώ να κάνω; Στο σπίτι, έχω μήνες να ανοίξω το Spotify. Προσπαθώ, να συνηθίσω τη διαδικασία (και τις τιμές, αλλά αυτό είναι άλλο editorial) του βινυλίου. Εκτός από το δεν περιλαμβάνει τη χρήση κάποιου κινητού, θεωρώ πως παραμένει το μέσο που δείχνει σεβασμό στον καλλιτέχνη, προτρέπει στη μουσική ανακάλυψη και αναδεικνύει τη μαγεία της δισκογραφίας εν γένει.
Στηρίζω κινήσεις όπως αυτή των King Gizzard που αφαίρεσαν τον κατάλογό τους, αλλά πιστεύω ότι η πραγματική αλλαγή θα έρθει μόνο αν γίγαντες του streaming όπως η Dua Lipa, ο Weeknd, η Billie Eilish και η Taylor Swift κάνουν το ίδιο. Θυμόμαστε όλοι την κίνηση των Neil Young και Joni Mitchell που έφυγαν για λόγους αρχής – και την επιστροφή τους, όταν οι πλατφόρμες κατάλαβαν πως χάνουν traffic.
Και ξέρεις τι; Νοσταλγώ την εποχή του MySpace. Μια εποχή όπου οι gatekeepers – είτε λέγονταν αλγόριθμοι, είτε μουσικοκριτικοί, είτε τηλεοπτικά κανάλια – παραμερίζονταν, και γεννήθηκε ένα αληθινό νεανικό κίνημα (emo, post-hardcore, post-rock). Θέλω να το δω αυτό να ξανασυμβαίνει.
Μέχρι τότε, σέβομαι βαθιά την προσέγγιση του Bandcamp. Μια πλατφόρμα που κρατά το επίκεντρο στον καλλιτέχνη, χωρίς να τον μετατρέπει σε data point για αλγοριθμικά πειράματα.